TECHNIKI OŚWIETLANIA

Przewodnik dla początkujących dotyczący malowania światłem w fotografii

Malowanie światłem jest prostsze, niż może się wydawać, i nie wymaga użycia jakiegoś specjalistycznego sprzętu. Dzięki naszym wskazówkom i poradom możesz eksperymentować i tworzyć spektakularne zdjęcia.
Zrobione aparatem Canon EOS R6 z małej odległości zdjęcie przedstawia pokrytą wielokolorowymi smugami światła twarz kobiety.

Światło jest najważniejszym elementem fotografii, ale gdy zapada mrok, wcale nie trzeba rezygnować z fotografowania. Korzystając z latarki lub innego źródła światła, możesz po zmroku malować poza domem własne zdjęcia, poruszając światłem, by tworzyć dowolne kształty. Kształty te nie są widoczne w czasie rzeczywistym, ale dzięki długiej ekspozycji można je rejestrować aparatem, by tworzyć wyjątkowe obrazy. Technika ta jest często określana jako „malowanie światłem” lub „malowanie za pomocą światła”.

Co to jest malowanie światłem?

Na ujęciu ruchu ulicznego podczas długiej ekspozycji powstały smugi czerwieni i bieli wzdłuż ruchliwej drogi.

Dzięki długiej ekspozycji można przekształcić przednie i tylne światła poruszających się samochodów w białe i czerwone smugi. W przypadku malowania światłem wykorzystujemy podobną technikę, ale kontrolę nad źródłem światła ma osoba fotografująca. Zdjęcie zrobione aparatem Canon EOS R6 z obiektywem Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM; 28 mm, 124 s, f/16 i ISO 400. © Lorenz Holder – ambasador firmy Canon.

W ruchu jest coś magicznego. Być może widzieliście zdjęcia ze smugami świetlnymi. Powstają one zwykle przy ruchu ulicznym nocą, gdy samochody i inne pojazdy, poruszając się po drodze, tworzą czerwone i białe smugi światła, które widać na zdjęciu. Malowanie światłem polega na tym samym, jednak stwarza większe możliwości twórcze, dając Ci kontrolę nad pracą.

Podobnie jak w przypadku smug świetlnych trzeba użyć długiej ekspozycji, która zapewnia wystarczająco dużo czasu na uchwycenie całego ruchu źródła światła. Sam ruch może być dowolny – obraz można namalować za pomocą białych lub kolorowych świateł.

Co jest potrzebne, aby skutecznie malować światłem?

Kobieta pozuje przed aparatem Canon, a mężczyzna trzyma źródło światła za jej głową.

Podczas fotografowania z długą ekspozycją bardzo pomocny może okazać się statyw, ponieważ zapobiega drganiom aparatu, więc obiekt lub tło obrazu pozostają wyostrzone.

Podłączenie aparatu do telefonu lub tabletu za pomocą aplikacji Canon Camera Connect pozwala nie tylko zdalnie sterować aparatem, ale także wyświetlać obraz rejestrowany przez obiektyw na ekranie, dzięki czemu ujęcie malowane światłem jest dobrze skomponowane i wypełnia kadr.

Malowanie światłem wiąże się głównie z ruchem, jednak zazwyczaj trzeba zadbać o to, aby słabo oświetlone tło (jeśli występuje) było wyraźne. W tym celu należy umieścić aparat na statywie lub innej stabilnej podstawie. Jeśli obiektyw ma optyczną stabilizację obrazu (IS), najlepiej wyłączyć tę funkcję w przypadku długiej ekspozycji. Najnowsze aparaty są w stanie wykryć, gdy aparat został umieszczony na statywie, i wyłączają funkcję IS.

Podobnie jak każda technika fotograficzna malowanie światłem może wymagać pewnej praktyki. Warto zaplanować ujęcia, zanim zajdzie słońce, aby przekonać się, które kompozycje sprawdzą się najlepiej. Gdy zapadnie zmrok, należy umieścić aparat na statywie i przełączyć go w tryb Live View, by wyświetlić podgląd zdjęcia na tylnym ekranie LCD.

Zdjęcia obejmujące malowanie światłem mogą mieć odmienny wygląd i charakter w różnych środowiskach. Jeśli użyjemy stosunkowo krótkiego czasu ekspozycji (około 10 sekund) i ciemnego tła, na końcowym obrazie tło będzie zazwyczaj zaciemnione, co pozwoli skupić uwagę widzów na kształtach utworzonych za pomocą lampy. Dłuższa ekspozycja i nocny miejski krajobraz lub inne podświetlane tło mogą zapewnić kompozycji odpowiedni kontekst, a także oddać charakter miejsca i wrażenie przestrzeni.

Dobrą praktyką jest niedotykanie aparatu podczas fotografowania z długą ekspozycją – nawet jeśli jest on umieszczony na statywie. Zapobiega to powstawaniu rozmyć obrazu wskutek drgań aparatu.

Jak skonfigurować aparat?

Postać stojąca w ciemności obraca latarki, tworząc czerwone i białe smugi światła.

Po ustawieniu aparatu na statywie lub stabilnej powierzchni przełącz go w tryb ręczny (M) i ustaw czułość ISO 100 oraz mały otwór przysłony, np. f/11 lub o wyższej wartości. Zanim zaczniesz zauważać, jak różne ustawienia wpływają na efekt, poeksperymentuj z różnymi przysłonami i czasami naświetlania, cały czas przeglądając zdjęcia na tylnym ekranie aparatu. Należy pamiętać, że na ekranie aparatu w ciemności zdjęcia mogą wyglądać jaśniej niż w rzeczywistości, dlatego warto uwzględnić to przy dostosowywaniu jasności ekranu.

W przypadku wykonywania wielu zdjęć nocnych zaleca się zastosowanie szerokiej przysłony (niska liczba f) i wysokiej czułości ISO. Dzięki temu można „zamrozić” dowolny ruch dzięki krótkiemu czasowi naświetlania. Przeciwna sytuacja ma miejsce podczas malowania światłem, ponieważ ruch jest kluczowym czynnikiem, który chcemy uchwycić.

Wybierz w aparacie tryb fotografowania ręcznego (M) i użyj niskiej czułości ISO – od 100 do 200. Wybierz wąską przysłonę o wartości około f/11 i ustaw czas naświetlania w zakresie od 10 do 30 sekund, zależnie od tego, ile czasu potrzebujesz na stworzenie obrazu obejmującego malowanie światłem.

Konieczne będzie także ręczne ustawienie odległości ogniskowania, dlatego należy wybierać tryb MF. Wstępnie ustaw ostrość na obszarze, w którym będziesz używać lampy do malowania światłem. W wielu aparatach można również włączyć funkcję wzmocnienia wyostrzonych krawędzi w trybie ręcznej regulacji ostrości (wzmocnienie krawędzi w trybie MF, MF Peaking), która w wizualny sposób wskazuje, które części obrazu są wyostrzone.

Dobrą wskazówką twórczą jest ręczne wybranie ustawienia balansu bieli. Na przykład użycie ustawienia Światło dzienne, Pochmurny dzień, Miejsca ocienione lub Wolfram spowoduje zmianę temperatury barwowej światła, co stworzy stopniowo cieplejszą lub chłodniejszą atmosferę. Jeśli w aparacie jest tryb jakości RAW, użyj go. Umożliwia on zmianę ustawienia balansu bieli podczas przetwarzania obrazu w oprogramowaniu do edycji, takim jak Canon Digital Photo Professional.

Zacznij od czegoś prostego, korzystając z zaproponowanych przez nas ustawień aparatu. Użyj latarki lub światła ze smartfona, aby stworzyć podstawowe kształty, a może nawet napisać światłem swoje imię. Może się okazać, że w celu uzyskania pożądanego efektu konieczne jest użycie krótszej lub dłuższej ekspozycji albo szerszej lub węższej przysłony. Poeksperymentuj z ustawieniami, aby przekonać się, co sprawdza się najlepiej.

Jaki obiekt i jakie źródło światła wybrać?

Zdjęcie przedstawia latarkę z przymocowanymi taśmą kubeczkami w różnych kolorach.

Jeśli nie masz w domu wielokolorowej latarki, możesz ją łatwo zrobić, korzystając z kolorowych plastikowych kubeczków lub podobnych kolorowych przedmiotów, np. małych pojemników na żywność, papieru bibułkowego lub kolorowych lampek.

Zdjęcie przedstawia ogrodowe tulipany z obramowaniem ze smug światła.

Gdy obsługujesz aparat, a inne osoby malują światłem, spróbuj użyć ekspozycji w trybie Bulb trwającej dłużej niż 30 sekund i w sposób przerywany zasłaniaj obiektyw czapką lub innym przedmiotem. Umożliwi to tworzenie kompozycji w oddzielnych, selektywnych segmentach zamiast ujęcia będącego jedną ciągłą sekwencją. Zdjęcie zrobione aparatem Canon EOS 90D z obiektywem Canon EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS STM; 71 mm, 83 s, f/22 i ISO 100.

Wykorzystaj ogród jako miejsce do ćwiczeń. Skomponuj ujęcie kwiatów, drzew lub innych malowniczych roślin. Jeśli chcesz postawić na kreatywność, spróbuj użyć kolorowych plastikowych kubków lub papierowych bibułek przyklejonych taśmą do latarki. W ten sposób stworzysz różdżkę świetlną, którą możesz machać podczas naświetlania, aby tworzyć kolorowe smugi i kształty.

Oświetl latarką obiekt główny i wyostrz go w trybie AF. Po wykonaniu tej czynności przełącz na tryb MF, aby zablokować odległość ogniskowania. Jeśli naświetlanie ma trwać dłużej niż 30 sekund, wybierz ekspozycję w trybie Bulb, jeśli jest dostępna w aparacie.

Rozpocznij ekspozycję i zacznij machać latarką lub innym źródłem światła w obrębie kadru. Atrakcyjność zdjęć mogą zwiększyć kolorowe świąteczne lampki. Dobre efekty zapewnia machanie nimi lub innym źródłem światła za obiektami, które przybiorą wtedy formę sylwetek. Aby zapewnić dodatkowe światło w określonej części obszaru ujęcia, wystarczy skierować na nią latarkę na kilka sekund, a następnie przesunąć snop światła na klomby kwiatowe i inne obszary, co pozwoli stworzyć kolorowe tło.

Długa ekspozycja świetlna z niebieskimi smugami, które powstały w wyniku przybliżania i oddalania obrazu.

Kolejnym pomysłem na malowanie światłem jest fotografowanie statycznych świateł i przesuwanie aparatu podczas długiej ekspozycji w celu utworzenia smug światła. Spróbuj obrócić aparat w orientacji pionowej i poziomej lub w trybie pełnego okręgu. W przypadku korzystania z obiektywu zmiennoogniskowego można też przybliżać lub oddalać obraz, aby tworzyć jeszcze inne efekty smug światła. Zdjęcie zrobione aparatem Canon EOS 5D Mark III (poprzednik modelu Canon EOS 5D Mark IV) z obiektywem Canon EF 70-200mm f/2.8L IS II USM (poprzednik modelu Canon EF 70-200mm f/2.8L IS III USM); 135 mm, 0,6 s, f/22 i ISO 200.

Ujęcie pokazuje prawie całą sylwetkę kobiety otoczoną kilkoma smugami światła.

W mediach społecznościowych bardzo popularne stało się łączenie malowania światłem z tworzeniem kreatywnych portretów. Zdjęcie zrobione aparatem Canon EOS R6 z obiektywem Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM; 44 mm, 13 s, f/16 i ISO 100.

Czasami mniej znaczy więcej. Użycie bardzo jasnej latarki może wydawać się dobrym pomysłem, ale często lepiej sprawdzają się bardziej subtelne źródła światła. Silne oświetlenie odbijające się bezpośrednio w obiektywie może powodować efekt flary. Można temu zapobiec, używając latarek o mniejszej intensywności światła. Bardzo przydatne mogą być również podgrzewacze LED i wielokolorowe diody LED. Migające diody LED stworzą jeszcze inny efekt – przerywanych kresek.

Można też zaangażować rodzinę i znajomych. Każda z tych osób może doświetlać latarką konkretny obszar ujęcia. Jedna latarka nie musi oświetlać całego obiektu, ponieważ podczas ekspozycji można ją przesuwać, aby selektywnie malować światłem różne obszary. Może to być bardzo przydatne do oświetlania interesujących punktów w nocnej scenerii.

Dodatkowe latarki i inne źródła światła mogą się sprawdzić wówczas, gdy fotografowie lub inne osoby mają znaleźć się w kadrze. Można też spróbować pisać słowa lub malować kształty, takie jak gwiazdy i serca. Inną możliwością jest połączenie długiej ekspozycji z krótkim błyskiem światła lampy błyskowej Canon Speedlite, dzięki czemu można uzyskać prawidłową ekspozycję w przypadku portretowanych osób lub innych obiektów na pierwszym planie i zapobiec zarejestrowaniu ich ruchu, a jednocześnie zachować możliwość malowania światłem przez pozostałą część ekspozycji.

Podczas robienia zdjęć dla rozrywki malowanie światłem może być przyjemnym sposobem na wyrażenie kreatywności. Nie wymaga drogich aparatów, obiektywów ani akcesoriów. Potrzeba tylko trochę czasu na opanowanie podstaw. Szybko przekonasz się, że tworzysz oryginalne obrazy o prawdziwie wyjątkowym wyglądzie i charakterze.



Autor: Matthew Richards

Powiązane produkty

Powiązane artykuły