Mapowanie morskich głębin

W 2020 roku minie 100. rocznica zaślubin Polski z morzem. To stulecie obecności Polski nad Bałtykiem było czasem dynamicznego rozwoju polskiej gospodarki morskiej, z którą wiązały się, podejmowane do dziś, liczne inwestycje. Te zaś nieustannie wymagają przeprowadzania licznych badań i tworzenia ekspertyz, związanych ze środowiskiem morskim. 

Jedną z instytucji, realizujących takie działania, jest funkcjonujący od ponad 50 lat Instytut Morski w Gdańsku. Tworzy go w sumie sześć Zakładów. Jednym z nich jest Zakład Oceanografii Operacyjnej, który specjalizuje się. w prowadzeniu badań geofizycznych, takich jak batymetria, skanowanie sonarowe i magnetometryczne, badania geologiczne oraz geofizyczne gruntu. Przeprowadzane są one na obszarach, na których mają zostać zrealizowane inwestycje na morzu. Chodzi tu głównie o inwestycje energetyczne o istotnym znaczeniu dla kraju, takie jak morskie farmy wiatrowe, ale również różnego rodzaju rurociągi oraz kable energetyczne czy telekomunikacyjne.

Badania, realizowane przez Instytut, generują ogromne ilości informacji. W ciągu jednego dnia pracujący w nim eksperci zbierają i przetwarzają nawet 100 GB danych, a jego baza zawiera dziś ok. 8 petabajtów danych w postaci cyfrowej. Często bowiem do zbadania jest obszar o powierzchni kilkudziesięciu czy nawet kilkuset km². Opracowanie i przedstawienie tych danych w czytelnej postaci wymaga przygotowania licznych map, schematów, przekrojów i wielu innych form graficznej prezentacji. Choć tworzone są przy użyciu programów komputerowych, to analiza prezentowanych danych i tak odbywa się na papierze. Jak tłumaczy Benedykt Hac, Kierownik Zakładu Oceanografii Operacyjnej Instytutu Morskiego: „Praca w papierze jest główną osią naszych działań, ponieważ to wszystko, co wymyślimy, zbadamy, zmierzymy, później musimy przełożyć na papier. Mimo postaci elektronicznej danych, do analizy najlepszą formą jest przedstawienie danych na mapie, na papierze. To kwestia percepcji. Jeżeli mamy kontakt z mapą drukowaną, która jest kolorowa, to w zasadzie wszystko, co na niej jest, przemawia do nas bezpośrednio. Dlatego dla nas na etapie opracowywania danych mapa drukowana jest niezbędnym elementem do tego, żeby efektywnie pracować. Ale także na etapie końcowym wydrukowana mapa jest koniecznym elementem, żeby skutecznie przedstawić dane klientowi”.

Wielkość nakładów drukowanych w Instytucie doskonale obrazuje historia, przytoczona przez Benedykta Haca: „Pamiętam taki przypadek, kiedy robiliśmy dokumentację pod pierwszą morską farmę wiatrową w Polsce, budowaną przez jedną z dużych prywatnych firm. Musieliśmy wynająć samochód ciężarowy, żeby w kartonach zawieźć do odbiorcy dokumentację. Jeden egzemplarz składał się z 11 tomów, z których mniej więcej 2/3 to były mapy. To były takie tomy powiedzmy grubości 10 cm. To już szło w tysiące map. Zajęliśmy tą dokumentacją pomieszczenie o powierzchni mniej więcej 20 m2, a ustawiona była w nim ona na wysokość ok. 1,40 m”.

W takim środowisku działa więc zainstalowany sprzęt Canon i z takimi nakładami też musi się mierzyć. Czy daje sobie radę? W odpowiedzi Benedykt Hac konkluduje: „Mamy dobre doświadczenia, jeśli chodzi o Canon”.